Báo cáo dòng tiền (Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – Cash Flow Statement – CFS) là công cụ quan trọng để đo lường sức khỏe tài chính của doanh nghiệp, thế nhưng lại thường bị lãng quên so với Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) và Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet). Không có gì cản trở sự tăng trưởng kinh doanh nhiều hơn việc không thể nhìn thấy và dự đoán rõ ràng dòng tiền, phân tích dòng tiền sẽ đi về đâu.
Khi công ty của bạn phát triển, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều thay đổi như gia tăng giao dịch ngân hàng, mở rộng số lượng công ty con, thay đổi lãnh đạo hoặc thậm chí là các vụ mua lại. Những thay đổi này làm cho việc dự báo tiền mặt thủ công trở nên phức tạp và dễ xảy ra lỗi hơn.
Mặc dù quy trình thủ công có thể đã hiệu quả trong quá khứ, nhưng đối với các công ty đa quốc gia phát triển nhanh, giải pháp lập kế hoạch thanh khoản đáng tin cậy chính là công cụ tự động hóa dòng tiền. Hướng dẫn sau đây sẽ giúp bạn xác định chính xác thời điểm công ty nên chuyển từ Excel sang một giải pháp tiên tiến hơn.
Việc tối ưu hóa dòng tiền là yếu tố sống còn cho thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp thường gặp phải nhiều thách thức về báo cáo dòng tiền, chẳng hạn như thanh toán chậm, vốn lưu động bị ứ đọng do tồn kho quá nhiều, thiếu quản lý chi phí, vân vân.
Việc khách hàng thanh toán chậm có tác động nhiều mặt đến khả năng duy trì hoạt động của doanh nghiệp. Nó cản trở khả năng thanh toán cho nhà cung cấp, nhân viên và các nhà đầu tư. Để giải quyết vấn đề này, doanh nghiệp cần thiết lập các điều khoản thanh toán minh bạch và kiên trì theo dõi với khách hàng chậm thanh toán. Ngoài ra, việc khuyến khích khách hàng thanh toán đúng hạn thông qua các chương trình ưu đãi có thể đảm bảo quản lý dòng tiền trơn tru hơn.
Nếu không nắm rõ dòng tiền ra vào, doanh nghiệp thường chi tiêu nhiều hơn, bỏ qua các biến động theo mùa vụ. Để tránh điều này, doanh nghiệp cần lập kế hoạch và dự báo dòng tiền thường xuyên.
Quản lý hàng tồn kho kém hiệu quả là một thách thức đáng kể đối với dòng tiền. Việc nắm giữ quá nhiều hàng tồn kho có thể làm cạn kiệt vốn và tăng chi phí lưu kho, trong khi mức tồn kho không đủ lại dẫn đến tình trạng hết hàng và bỏ lỡ cơ hội bán hàng. Để vượt qua thách thức này, doanh nghiệp cần triển khai các hệ thống theo dõi hàng tồn kho hiệu quả và dự báo nhu cầu chính xác. Bằng cách theo dõi mức tồn kho và điều chỉnh đơn hàng dựa trên nhu cầu, doanh nghiệp có thể đạt được sự cân bằng, tối ưu hóa dòng tiền.
Doanh nghiệp cũng có thể gặp khó khăn với việc quản lý chi phí kém, bao gồm chi tiêu quá mức, không theo dõi chi phí hoặc không đàm phán với nhà cung cấp. Những vấn đề này có thể dẫn đến thiếu hụt dòng tiền và bỏ lỡ các cơ hội tăng trưởng. Để tránh điều này, doanh nghiệp cần theo dõi chi phí thường xuyên, đàm phán với nhà cung cấp và thực hiện các biện pháp cắt giảm chi phí khi cần thiết.
Nhiều doanh nghiệp vẫn dựa vào các phương pháp thủ công và truyền thống để lập Báo cáo dòng tiền bằng bảng tính, lập báo cáo dòng tiền bằng excel, thay vì triển khai các công nghệ như công cụ quản lý dòng tiền tự động.
Ngoài việc khiến việc lập Báo cáo dòng tiền tốn nhiều thời gian và dễ xảy ra sai sót, việc thiếu cơ sở hạ tầng báo cáo dòng tiền mạnh mẽ cũng khiến lãnh đạo doanh nghiệp khó đưa ra các quyết định chiến lược có giá trị gia tăng. Do đó, doanh nghiệp cần phải hiểu công nghệ và giải pháp nào phù hợp nhất với nhu cầu phức tạp của mình và thúc đẩy lợi nhuận.
Việc tự động hóa quy trình quản lý dòng tiền có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm hàng triệu đô la chi phí nhân công mỗi năm. Hệ thống tự động không chỉ giúp đẩy nhanh đáng kể quá trình quản lý dòng tiền mà còn cải thiện năng suất lao động của nhân viên, tính chính xác của báo cáo và hiệu quả dự báo dòng tiền.
Nó có thể giúp cho doanh nghiệp dễ dàng tích hợp với tất cả các ngân hàng, đối chiếu ngân quỹ, quản lý nợ/đầu tư và theo dõi tình hình tiền mặt hàng ngày dưới góc độ tổng quan minh bạch.
Công cụ tự động hóa dòng tiền có thể truy xuất và đối chiếu dòng tiền hàng ngày cho doanh nghiệp nếu bạn liên kết nó với tài khoản ngân hàng và các nền tảng thanh toán khác. Ngược lại, bảng tính không bền vững và yêu cầu phải thu thập dữ liệu theo cách thủ công. Quá trình này mất hàng giờ liền.
Giống như nhiều doanh nghiệp đang phát triển, bạn sẽ phải quản lý một lượng lớn dữ liệu tài chính trên nhiều thực thể. Hệ thống thủ công dễ dẫn đến sai sót do con người, gây ra dự báo không chính xác. Một công cụ tự động hóa dòng tiền thân thiện với người dùng sẽ ngay lập tức phân loại các dòng tiền đầu vào và cung cấp cái nhìn chính xác về vị thế tiền mặt và thanh khoản dự kiến.
Với việc dự báo thủ công, bạn thu thập dữ liệu dòng tiền trong các bảng tính từ nhiều thực thể khác nhau và cố gắng hợp nhất và phân tích chúng trong một bảng tính trung tâm. Quá trình này tẻ nhạt và thường xuyên gặp lỗi, khiến các thủ quỹ e ngại khi sử dụng hệ thống thủ công
Hãy nhìn vào ví dụ của SSP Group. Được thành lập vào năm 1961, công ty đã trải qua quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, cho phép niêm yết công khai vào năm 2014. SSP giám sát nhiều hoạt động khác nhau trên 35 quốc gia và, với tư cách là một công ty đại chúng, họ phải chịu trách nhiệm trước các bên liên quan. Các yêu cầu giải trình công khai tạo ra thách thức đối với phương pháp thủ công dựa trên bảng tính của công ty.
Các công ty toàn cầu cần để xác định nguyên nhân gây ra sự không chính xác và cập nhật quy trình cho phù hợp khi áp dụng quy trình dự báo dòng tiền thủ công thiếu tính chi tiết. Ngược lại, giải pháp dự báo tự động cung cấp khả năng hiển thị 100% về dòng tiền vào và ra trong tổ chức của bạn, cho phép phân tích độ chính xác và sai lệch một cách nhanh chóng.
Khi bạn liên kết tất cả các tài khoản ngân hàng trên toàn công ty, công cụ tự động hóa dòng tiền sẽ hiển thực trạng dòng tiền hợp nhất và theo từng công ty con trong thời gian nhất định. Chế độ xem này cho phép người dùng dễ dàng phân tích chi tiết từng mục và kiểm tra, giải quyết mọi vấn đề.
Để nhanh chóng trả nợ công ty và ngăn ngừa thêm các khoản lãi suất, hãy triển khai giải pháp dự báo tiền mặt tự động.
Khác với giải pháp dựa trên bảng tính, bạn sẽ có được khả năng hiển thị tiền mặt hàng ngày thông qua các bảng điều khiển và báo cáo được cập nhật tự động. Sự kết nối này giúp giảm thiểu sai sót trong dự báo, cung cấp cái nhìn chi tiết về lượng tiền mặt sẵn có và hỗ trợ đội ngũ của bạn theo dõi, huy động dòng tiền hợp lý.
Nhìn chung, bạn sẽ có được khả năng biểu diễn thanh khoản tốt và đáng tin cậy để tạo ra ngân sách cho các hoạt động có giá trị cao.
Hãy sử dụng công cụ tự động hóa dòng tiền để nhanh chóng truy cập dữ liệu dòng tiền, tạo dự báo và dành thời gian cho việc phân tích tỷ lệ thanh khoản
Nếu bạn liên kết các tài khoản ngân hàng và các nền tảng thanh toán khác một lần, một công cụ tự động hóa dòng tiền tốt sẽ ngay lập tức truy xuất và đối chiếu dòng tiền hàng ngày trên các công ty con của bạn. Mặt khác, bảng tính không bền vững vì bạn phải thu thập dữ liệu thủ công. Bạn sẽ phải trích xuất và tập trung các số liệu từ hệ thống ERP của các công ty con, sau đó áp dụng các giả định cho những số liệu đó để dự báo vị thế tiền mặt trong tương lai. Quá trình này mất hàng giờ đồng hồ.
Khi sử dụng mô hình dự báo thủ công, đội ngũ của bạn có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng các thời hạn báo cáo. Tuy nhiên, với phần mềm tự động hóa dòng tiền, bạn có thể dễ dàng điều chỉnh các kỳ dự báo trong phần mềm để tạo ra các báo cáo tùy chỉnh. Với những báo cáo này, đội ngũ lãnh đạo của bạn có thể đánh giá nhu cầu tài chính của công ty, dự đoán các điều kiện kinh doanh trong tương lai và phân bổ tiền mặt một cách chủ động.
Dù bạn là CFO mới được tuyển dụng hay là quản lý tài chính hỗ trợ CFO mới, bạn sẽ cần một công cụ tự động hóa dòng tiền để lập kế hoạch thanh khoản chặt chẽ và quản lý rủi ro tài chính.
Các CFO thường rất quan tâm đến sự phát triển của doanh nghiệp. Vì vậy, một CFO mới có thể sẽ muốn chi nhiều tiền để phát triển doanh nghiệp — thông qua tăng trưởng tự nhiên hoặc thông qua các vụ mua lại — đồng thời nỗ lực giảm thiểu bất kỳ trở ngại nào có thể xảy ra. Trong khi đó, đội ngũ tài chính chịu trách nhiệm về số tiền ra vào của tổ chức.
So với quy trình dự báo thủ công chậm chạp, công cụ tự động hóa dòng tiền sẽ giúp bộ phận tài chính nhanh chóng tạo ra các dự báo dựa trên dữ liệu với độ lệch tối thiểu so với thực tế — từ đó hỗ trợ đúng đắn các mục tiêu tăng trưởng của giám đốc tài chính mới.
Sau khi mua lại, mô hình dự báo tiền mặt mới của bạn cần phải hiệu quả cao và có khả năng mở rộng để đáp ứng các yêu cầu của một doanh nghiệp đang phát triển. Do đó, cần thiết phải tự động hóa.
Việc xây dựng các quy trình tài chính từ đầu cho công ty mới sẽ rất khó khăn với hệ thống dự báo thủ công. Phần mềm dự báo dòng tiền tự động đủ linh hoạt để nhanh chóng hợp nhất dữ liệu từ các thực thể kinh doanh cũ và mới, đồng thời quản lý phạm vi trách nhiệm mới của bạn
Dòng tiền ròng từ hoạt động kinh doanh là mục quan trọng nhất trên báo cáo dòng tiền. Nó phản ánh các giao dịch tiền mặt cho các hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty, cung cấp thông tin chi tiết về khả năng tạo ra tiền mặt và duy trì hoạt động của công ty. Nó bao gồm bán hàng hóa, mua nguyên liệu thô, tiền lương và thanh toán thuế, v.v.
Dự báo dòng tiền và báo cáo lưu chuyển tiền tệ là khác nhau, phục vụ cho các mục đích riêng biệt. Báo cáo dòng tiền ghi lại dòng tiền vào và ra trong một doanh nghiệp trong suốt thời gian báo cáo. Dự báo dòng tiền sử dụng kết quả thu được từ báo cáo dòng tiền để dự đoán dòng tiền của doanh nghiệp sẽ hoạt động như thế nào theo thời gian.
Mục đích của báo cáo dòng tiền
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm ba thành phần:
3 thành phần của dòng tiền
Việc tạo báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm năm bước:
Xác định các nguồn thu nhập
Lợi nhuận ròng (Net Income) là khoản lợi nhuận hoặc thua lỗ sau khi đã trừ tất cả chi phí hoạt động, bao gồm thuế, lãi vay, từ tổng doanh thu. Lợi nhuận ròng được lấy từ Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement). Để xác định lợi nhuận ròng, cần xác định các nguồn tiền tạo ra doanh thu.
Thêm các khoản chi phí khấu hao
Đây là các khoản điều chỉnh cần thực hiện trên lợi nhuận ròng để tìm ra tình hình tiền mặt thực tế của doanh nghiệp. Các khoản này bao gồm:
Khấu hao và trích khấu hao vô hình làm giảm lợi nhuận ròng trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh nhưng không làm thay đổi tổng tài sản của doanh nghiệp vì đây là chi phí phân bổ dần dần giá trị tài sản cố định. Lỗi bán tài sản cũng ảnh hưởng tới lợi nhuận ròng nhưng không ảnh hưởng tới dòng tiền mặt. Do đó, cần cộng các khoản này trở lại để tính toán chính xác lưu lượng tiền mặt thuần từ hoạt động kinh doanh.
Trừ đi biến động vốn lưu động
Vốn lưu động (Working Capital) là chênh lệch giữa tài sản lưu động (tiền mặt, hàng tồn kho, khoản phải thu) và các khoản phải trả ngắn hạn. Số dư vốn lưu động có thể thay đổi theo từng năm.
Thêm các khoản tiền mặt khác
Bao gồm các khoản điều chỉnh dòng tiền ra vào không được tính trong lợi nhuận ròng hoặc biến động vốn lưu động. Ví dụ như cổ tức, lãi vay trả, hoặc bất kỳ dòng tiền nào khác từ hoạt động đầu tư.
Tính toán dòng tiền
Cộng lợi nhuận ròng với các khoản lưu lượng tiền mặt từ hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính, sau đó điều chỉnh theo các khoản chi phí không dùng tiền mặt và biến động vốn lưu động. Con số cuối cùng này sẽ giúp doanh nghiệp xác định mức tăng giảm ròng của dòng tiền mặt và đánh giá sức khỏe tài chính của công ty.
| Công ty Walmart Inc. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ | |||
| (Số tiền tính bằng triệu) | |||
| Chi tiết | 2023 | 2022 | 2021 |
| Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: | |||
| Thu nhập ròng hợp nhất | $11.292 | $13.940 | $13.706 |
| Điều chỉnh để đối chiếu thu nhập ròng hợp nhất với tiền mặt ròng từ hoạt động kinh doanh: | |||
| Khấu hao và khấu hao | $10.945 | $10.658 | $11.152 |
| Thu nhập và lỗ ròng chưa thực hiện và đã thực hiện | $1.683 | $2.440 | -$8,589 |
| Lỗ do thanh lý hoạt động kinh doanh | — | $433 | $8.401 |
| Thuế thu nhập được hoãn lại | $449 | -$755 | $1.911 |
| Lỗ do xóa nợ | — | $2.410 | — |
| Các hoạt động kinh doanh khác | $1.919 | $1.652 | $1.521 |
| Thay đổi trong một số tài sản và nợ phải trả, trừ đi tác động của việc mua lại và thanh lý: | |||
| Các khoản phải thu, ròng | $240 | -$1,796 | -$1,086 |
| Hàng tồn kho | -$528 | -$11,764 | -$2,395 |
| Các khoản phải trả | -$1,425 | $5.520 | $6.966 |
| Các khoản nợ phải trả | $4.393 | $1.404 | $4.623 |
| Thuế thu nhập tích lũy | -$127 | $39 | -$136 |
| Tiền mặt ròng được cung cấp bởi các hoạt động kinh doanh | $28.841 | $24.181 | $36.074 |
| Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: | |||
| Thanh toán cho tài sản và thiết bị | -$16,857 | -$13,106 | -$10,264 |
| Tiền thu được từ việc thanh lý tài sản và thiết bị | $170 | $394 | $215 |
| Thu nhập từ việc thanh lý một số hoạt động, trừ đi tiền mặt đã thoái vốn | — | $7.935 | $56 |
| Thanh toán cho việc mua lại doanh nghiệp, trừ tiền mặt thu được | -$740 | -$359 | -$180 |
| Các hoạt động đầu tư khác | -$295 | -$879 | 102 đô la |
| Chuyển tiền thuần sử dụng trong hoạt động đầu tư | -$17,722 | -$6,015 | -$10,071 |
| Dòng tiền từ hoạt động tài chính: | |||
| Thay đổi ròng trong các khoản vay ngắn hạn | -$34 | $193 | -$324 |
| Thu nhập từ phát hành nợ dài hạn | $5.041 | $6.945 | — |
| Trả nợ dài hạn | -$2,689 | -$13,010 | -$5,382 |
| Tiền bảo hiểm trả để xóa nợ | — | -$2,317 | — |
| Cổ tức đã trả | -$6,114 | -$6,152 | -$6,116 |
| Mua cổ phiếu của Công ty | -$9,920 | -$9,787 | -$2,625 |
| Cổ tức trả cho cổ đông không kiểm soát | -$444 | -$424 | -$434 |
| Mua lại cổ phần không kiểm soát | -$827 | — | — |
| Bán cổ phiếu công ty con | $66 | $3.239 | $140 |
| Các hoạt động tài chính khác | -$2,118 | -$1,515 | -$1,376 |
| Tiền mặt ròng sử dụng trong hoạt động tài chính | -$17,039 | -$22,828 | -$16,117 |
| Tác động của tỷ giá hối đoái đến tiền mặt, các khoản tương đương tiền và tiền mặt bị hạn chế | -$73 | -$140 | $235 |
| Tăng (giảm) ròng tiền mặt, các khoản tương đương tiền và tiền mặt bị hạn chế | -$5,993 | -$4,802 | $10.121 |
| Thay đổi tiền mặt và các khoản tương đương tiền được phân loại lại từ (thành) tài sản nắm giữ để bán | — | $1.848 | -$1,848 |
| Tiền mặt, các khoản tương đương tiền mặt và tiền mặt bị hạn chế đầu năm | $14.834 | $17.788 | $9.515 |
| Tiền mặt, các khoản tương đương tiền mặt và tiền mặt hạn chế cuối năm | $8.841 | $14.834 | $17.788 |
Phân tích báo cáo dòng tiền dựa trên dòng tiền dương hoặc dòng tiền âm. Khả năng đọc và hiểu những thông tin chi tiết từ Bảng báo cáo dòng tiền là yếu tố then chốt để doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu.
Dòng tiền dương: Dòng tiền dương xảy ra khi một công ty tạo ra nhiều tiền hơn trong kinh doanh so với chi phí bỏ ra trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là tình trạng lý tưởng cho doanh nghiệp vì dòng tiền dư thừa cho phép họ tái đầu tư, thanh toán khoản vay và tìm kiếm cơ hội doanh thu tốt hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dòng tiền dương không nhất thiết có nghĩa là công ty đang có lãi. Một doanh nghiệp có thể có lợi nhuận mà không có dòng tiền dương.
Dòng tiền âm: Dòng tiền âm xảy ra khi chi phí của doanh nghiệp lớn hơn lượng tiền tạo ra trong một khoảng thời gian. Điều này thường xảy ra do sự không khớp giữa chi phí và doanh thu, và không nhất thiết dẫn đến lợi nhuận thấp hơn hoặc thua lỗ. Nhưng doanh nghiệp cần phải giải quyết vấn đề này và xác định những lỗ hổng dẫn đến dòng tiền âm.
Tuy nhiên, nếu dòng tiền âm kéo dài do thua lỗ hoặc quản lý tài chính kém hiệu quả, đây có thể là dấu hiệu rủi ro khiến doanh nghiệp khó tiếp tiếp cận các khoản vay.
Tìm hiểu thêm về các phần mềm quản lý tài chính
TacaSoft hiểu rằng báo cáo dòng tiền là một công cụ quan trọng để doanh nghiệp đánh giá sức khỏe tài chính và đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn. Với dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp và phần mềm tự động hóa hiện đại, TacaSoft sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp bạn xây dựng một hệ thống báo cáo dòng tiền hiệu quả, cùng đội ngũ chuyên gia bề dày kinh nghiệm tư vấn, các giải pháp tiên phong công nghệ và nhân sự thực chiến triển khai trực tiếp ngay tại doanh nghiệp.
TacaSoft,
