ERP
Chuyên ngành
Tools/Apps
Công nghệ
Code riêng
Xem thêm kho ứng dụng phần mềm >> Xem tại đây

Trực quan hoá dữ liệu bằng Excel hiệu quả cho doanh nghiệp

25/09/2025

Trực quan hoá dữ liệu bằng Excel từ lâu đã trở thành lựa chọn quen thuộc trong môi trường doanh nghiệp, đóng vai trò như công cụ nền tảng để trình bày, phân tích và chia sẻ thông tin. Sự linh hoạt trong thiết kế biểu đồ, khả năng tùy chỉnh và tính phổ biến khiến Excel trở thành giải pháp trực quan hoá được hàng triệu người dùng tin tưởng.

Tuy nhiên, khi dữ liệu ngày càng lớn và phức tạp, việc trực quan hoá bằng Excel cũng bộc lộ những hạn chế. Nhiều biểu đồ được tạo ra thiếu tính trực quan hoặc chỉ phản ánh bề nổi mà chưa giúp người xem nhận ra bản chất vấn đề. Do đó, để thực sự tận dụng được sức mạnh của Excel, doanh nghiệp cần nắm vững những phương pháp trực quan hoá tốt nhất để biến dữ liệu thành công cụ hỗ trợ quyết định chiến lược.

Cách trực quan hoá dữ liệu bằng Excel cho doanh nghiệp 

Excel vẫn là công cụ phổ biến nhất thế giới để thu thập, phân tích và trình bày dữ liệu kinh doanh. Bất chấp sự gia tăng của các phần mềm trực quan hóa chuyên dụng, Excel vẫn được các doanh nghiệp ưa chuộng nhờ tính quen thuộc, khả năng tùy chỉnh và độ linh hoạt cao trong nhiều tình huống báo cáo.

Tuy vậy, trực quan hóa dữ liệu bằng Excel cũng đặt ra không ít thách thức. Việc thiếu chuẩn mực rõ ràng khiến nhiều báo cáo trở nên rối rắm: biểu đồ hình tròn 3D, màu sắc lạm dụng, hay các loại biểu đồ không phù hợp với mục tiêu phân tích. Thêm vào đó, với những nhu cầu trực quan hóa nâng cao, Excel thường đòi hỏi thủ thuật phức tạp và giải pháp “chắp vá”, dễ gây khó khăn cho người dùng về sau.

Điều đó không có nghĩa Excel không còn giá trị. Ngược lại, khi được sử dụng đúng cách, Excel hoàn toàn có thể trở thành nền tảng trực quan hóa mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp biến dữ liệu thành những câu chuyện rõ ràng, nhất quán và có sức thuyết phục.

Bước 1. Chọn biểu đồ phù hợp cho dữ liệu

Trong trực quan hoá dữ liệu bằng Excel, bước quan trọng nhất luôn là lựa chọn đúng loại biểu đồ. Đây không đơn thuần là một thao tác kỹ thuật, mà là bước định hình câu chuyện dữ liệu – doanh nghiệp muốn người xem hiểu gì, so sánh cái gì, và hành động thế nào sau khi đọc báo cáo.

1. Xác định bản chất dữ liệu

Không phải tất cả dữ liệu đều có thể gói trong cùng một dạng biểu đồ. Để chọn được loại phù hợp, nhà phân tích cần trả lời một số câu hỏi cơ bản:

  • Dữ liệu có yếu tố thời gian hay không? Nếu có, biểu đồ đường hoặc biểu đồ cột theo chuỗi thời gian là lựa chọn tự nhiên.

  • Có cần so sánh giữa các nhóm hay không? Nếu mục tiêu là so sánh, biểu đồ cột dọc thường trực quan hơn.

  • Có cần thể hiện tỷ lệ phần trăm trong tổng thể? Khi đó, biểu đồ tròn hoặc biểu đồ donut có thể hữu ích, nhưng cần dùng cẩn trọng để tránh gây hiểu sai.

  • Có muốn thể hiện sự phân bổ hay phân tán của dữ liệu? Hãy cân nhắc biểu đồ hộp (boxplot) hoặc biểu đồ scatter plot.

Chỉ khi hiểu bản chất dữ liệu, doanh nghiệp mới chọn được biểu đồ phù hợp, tránh tình trạng “dữ liệu một kiểu, biểu đồ một nẻo” – điều vốn rất phổ biến trong thực tế.

2. Quy tắc định hướng biểu đồ: ngang hay dọc?

Excel cung cấp nhiều loại biểu đồ, nhưng không phải cách hiển thị nào cũng phù hợp. Một quy tắc quan trọng là:

  • Chuỗi thời gian: Luôn dùng biểu đồ ngang, với trục X biểu thị thời gian. Điều này phù hợp với thói quen đọc từ trái sang phải, giúp người xem theo dõi xu hướng rõ ràng hơn.

  • Dữ liệu nhóm, hạng mục: Ưu tiên biểu đồ dọc (cột, thanh) để thể hiện sự khác biệt giữa các nhóm. Việc “ép” dữ liệu nhóm vào biểu đồ ngang thường dẫn đến rối mắt, khó căn chỉnh nhãn, và giảm hiệu quả trực quan.

Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng thường bị bỏ qua, đặc biệt trong các báo cáo nội bộ của SME – nơi người dùng Excel hay chọn biểu đồ dựa trên “cảm giác” hơn là tư duy trực quan hóa.

Một vài biểu đồ trực quan của Excel:

trực quan hoá dữ liệu bằng excel

trực quan hoá dữ liệu bằng excel

Xem thêm: Top 8 biểu đồ trong Power BI phổ biến với doanh nghiệp

Bước 2. Xác định nhiệm vụ cho biểu đồ

Một biểu đồ trong Excel không chỉ là hình ảnh minh hoạ, mà là công cụ truyền tải thông điệp. Trước khi chọn biểu đồ, nhà phân tích cần trả lời một câu hỏi then chốt: Người xem cần nắm được điều gì từ dữ liệu này?. Từ đó, bạn có thể xác định “nhiệm vụ” của biểu đồ, tức là mục tiêu phân tích mà nó phải phục vụ. Dưới đây là 3 nhóm nhiệm vụ phổ biến trong doanh nghiệp:

1. So sánh (Comparison)

Đây là nhiệm vụ cơ bản nhất của trực quan hoá. Doanh nghiệp thường muốn so sánh các giá trị, xếp hạng hoặc làm nổi bật sự khác biệt giữa các nhóm.

  • Ví dụ: So sánh doanh thu của từng chi nhánh trong cùng một tháng để tìm ra chi nhánh dẫn đầu.
  • Loại biểu đồ khuyên dùng: Biểu đồ cột hoặc thanh được sắp xếp theo thứ tự giảm dần, giúp lãnh đạo nhìn nhanh đâu là nhóm vượt trội, đâu là nhóm cần cải thiện.

2. Phân tích chuỗi thời gian (Time Series Analysis)

Khi dữ liệu gắn với yếu tố thời gian (ngày, tháng, quý, năm), nhiệm vụ của biểu đồ là giúp phát hiện xu hướng, chu kỳ và biến động.

  • Ví dụ: Phân tích doanh số bán hàng theo tháng để nhận diện mùa cao điểm và thấp điểm.
  • Loại biểu đồ khuyên dùng: Biểu đồ đường hoặc cột theo trục ngang (X = thời gian). Cách này phù hợp với thói quen đọc từ trái sang phải, trực quan hoá xu hướng rõ ràng hơn.

3. Phân tích phương sai (Variance Analysis)

Doanh nghiệp không chỉ quan tâm đến giá trị tuyệt đối, mà còn đến sự khác biệt so với mục tiêu, kế hoạch hoặc kỳ trước. Đây chính là phân tích phương sai – một nhiệm vụ quan trọng trong quản trị tài chính và kinh doanh.

  • Ví dụ: So sánh doanh thu quý này với cùng kỳ năm trước để xem mức tăng/giảm.
  • Loại biểu đồ khuyên dùng: Biểu đồ thanh kép (hiển thị cả giá trị thực tế và kế hoạch), hoặc biểu đồ thanh có phương sai tích hợp. Điều này giúp người xem không chỉ thấy số liệu, mà còn hiểu ngay mức chênh lệch và tỷ lệ % thay đổi.

trực quan hoá dữ liệu bằng excel

Bước 3: Lựa chọn hình dạng phù hợp cho biểu đồ

Trong trực quan hoá dữ liệu bằng Excel, hình dạng của biểu đồ đóng vai trò quan trọng không kém việc chọn loại biểu đồ. Một biểu đồ thanh, đường hay cột tưởng chừng như quen thuộc, nhưng chỉ cần điều chỉnh độ dày, kích thước hoặc cách thể hiện, thông điệp truyền tải có thể thay đổi hoàn toàn.

Với các dữ liệu tỷ lệ hoặc phần trăm, việc sử dụng những thanh dày và nặng nề sẽ làm biểu đồ mất đi tính tinh gọn. Lúc này, biểu đồ “kẹo mút” – chỉ gồm một đường mảnh với chấm tròn ở cuối – lại mang đến hiệu quả cao. Người xem dễ dàng tập trung vào giá trị chính, tránh bị xao nhãng bởi phần nền rườm rà. Đó là lý do nhiều chuyên gia phân tích chọn cách này để thể hiện tỷ lệ hoàn thành KPI, tỷ lệ chuyển đổi khách hàng,…

Ngược lại, khi làm việc với doanh thu, lợi nhuận hay các chỉ số tài chính quan trọng, những thanh dày và đậm màu lại phù hợp hơn. Độ dày của thanh không chỉ là một yếu tố trực quan mà còn mang tính gợi cảm giác: doanh thu lớn phải “nặng ký”, phải khiến người xem lập tức nhận thấy sự vượt trội. Đây là lý do mà trong nhiều báo cáo tài chính, doanh nghiệp thường dùng thanh lớn để nhấn mạnh sản phẩm.

Trong trường hợp cần nhấn mạnh xu hướng thay vì giá trị đơn lẻ, biểu đồ đường sẽ phát huy thế mạnh. Các đường mảnh, trơn tru theo thời gian giúp làm nổi bật sự biến động, chu kỳ hay tốc độ tăng trưởng. Người xem không cần biết con số chính xác ở từng điểm, mà chỉ cần nhận ra xu thế tổng thể. Điều này đặc biệt hữu ích với các dữ liệu như lượng khách hàng mới, số lượt truy cập website hay xu hướng chi phí vận hành.

Đôi khi, Excel còn cho phép kết hợp nhiều hình dạng trong cùng một biểu đồ, chẳng hạn vừa có thanh, vừa có đường. Sự tương phản hình dạng giúp tách biệt hai loại thông tin khác nhau nhưng có mối liên hệ mật thiết. Một ví dụ điển hình là kết hợp thanh để thể hiện doanh thu tuyệt đối và đường để thể hiện biên lợi nhuận.

Sai lầm cần tránh khi trực quan hoá dữ liệu bằng Excel

1. Chọn sai biểu đồ

Đây là một trong những lỗi căn bản nhưng tai hại nhất khi trực quan hoá dữ liệu: nhiều báo cáo đẹp mắt vẫn thất bại trong việc truyền đạt vì chọn loại biểu đồ không phù hợp với bản chất dữ liệu.

Vì sao trục ngang cho chuỗi thời gian? Bởi con người đọc chuỗi theo hướng trái → phải (ở hầu hết nền văn hóa), nên đặt thời gian trên trục ngang giúp nhận diện xu hướng, chu kỳ, bước nhảy một cách tự nhiên. Biểu đồ đường hay cột theo trục thời gian cho phép mắt theo dõi “dòng chảy” dữ liệu: tăng/giảm, đỉnh/đáy, mùa vụ…

Ngược lại, khi dữ liệu là các danh mục rời rạc, nhiệm vụ thường là so sánh hoặc xếp hạng. Ở đây biểu đồ cột/biểu đồ thanh thể hiện sự khác biệt giữa các nhóm rõ ràng hơn. Thanh dọc phù hợp khi nhãn ngắn, số nhóm vừa phải; thanh ngang hữu ích khi nhãn dài hoặc có nhiều mục, vì nó cho không gian nhãn rộng rãi, dễ đọc.

2. Không chia tỷ lệ biểu đồ

Một trong những lỗi tinh vi nhưng thường gặp trong báo cáo dữ liệu là việc để các biểu đồ trên cùng một trang sử dụng tỷ lệ trục Y khác nhau. Nếu mỗi biểu đồ có một tỷ lệ riêng, thông điệp trở nên sai lệch: một đơn vị nhỏ bé có thể trông quan trọng ngang ngửa với một đơn vị đóng góp gấp nhiều lần, chỉ vì biểu đồ được kéo dãn theo trục riêng của nó.

Chia tỷ lệ thống nhất cho tất cả các biểu đồ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong dashboard hoặc báo cáo quản trị, nơi mục tiêu chính là so sánh và đánh giá tương quan giữa nhiều danh mục. Khi toàn bộ biểu đồ tuân theo cùng một chuẩn trục Y.

Ví dụ, nếu một công ty có ba mảng kinh doanh: Di động, Máy tính, và Dịch vụ, việc dùng cùng một tỷ lệ trục Y sẽ lập tức cho thấy Di động vượt trội về doanh thu, thay vì khiến từng biểu đồ trông cân bằng giả tạo. Đây chính là điểm mạnh của phương pháp small multiples: nhiều biểu đồ nhỏ đặt cạnh nhau, chia sẻ cùng một tỷ lệ, giúp người đọc “soi” từng phần trong khi vẫn giữ được cái nhìn tổng thể.

Trực quan hoá dữ liệu hiệu quả hơn với phần mềm BCanvas

Phần mềm BCanvas xử lý và phân tích dữ liệu kinh doanh tích hợp AI – được thiết kế để giải quyết những thách thức đặc thù của doanh nghiệp Việt trong việc thu thập, chuẩn hoá, khai thác và dự báo dữ liệu phục vụ ra quyết định chiến lược.

Không giống như các công cụ quốc tế như Power BI hay Qlik vốn có đường cong học tập dốc, đòi hỏi đào tạo dài hạn và thường khó thích ứng với đặc thù quản trị tại Việt Nam, BCanvas tối giản hoá trải nghiệm, cho phép nhà quản lý tiếp cận và vận hành nhanh chóng.

Một lợi thế quan trọng khác là sự bản địa hóa: BCanvas được thiết kế đặc thù cho doanh nghiệp Việt, hỗ trợ tiếng Việt hoàn chỉnh và tương thích với môi trường dữ liệu trong nước. Ngoài ra, yếu tố chi phí cũng tạo nên sự khác biệt rõ rệt: so với các phần mềm quốc tế, BCanvas có chi phí giấy phép thấp hơn đáng kể, đặc biệt khi số lượng người dùng tăng lên, giúp doanh nghiệp dễ dàng triển khai rộng rãi mà không lo gánh nặng tài chính.

BCanvas giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian lập báo cáo từ nhiều ngày xuống chỉ còn vài phút. Điều này không chỉ tiết kiệm nguồn lực mà còn tạo ra lợi thế rõ rệt: ban lãnh đạo có thể tiếp cận dữ liệu kịp thời, đưa ra quyết định nhanh hơn đối thủ. Nhờ tốc độ triển khai và hiệu quả tức thì, doanh nghiệp có thể nhìn thấy lợi tức đầu tư (ROI) rõ rệt chỉ sau hai tuần sử dụng – một con số hiếm có với các giải pháp quản trị dữ liệu

Với tính năng Data Rubik, BCanvas sở hữu đầy đủ sức mạnh xử lý bảng tính như Excel nhưng được nâng cấp bằng AI, cho phép audit dữ liệu, loại bỏ trùng lặp, làm sạch và chuẩn hoá thông tin trước khi phân tích. Điều này giúp doanh nghiệp tạo dựng một “nguồn dữ liệu sạch, chuẩn và thống nhất” – yếu tố cốt lõi để nâng cao độ tin cậy trong mọi báo cáo và dự báo.

BCanvas được tối ưu để kết nối linh hoạt với hầu hết nguồn dữ liệu phổ biến tại Việt Nam: phần mềm kế toán, hệ thống bán hàng POS, Excel, Google Sheets hay thậm chí dữ liệu marketing từ mạng xã hội. Tất cả được hợp nhất và hiển thị tức thì trên dashboard trực quan, giúp nhà quản trị nhìn rõ bức tranh toàn cảnh tài chính – vận hành – kinh doanh, thay vì phải nhập liệu thủ công rời rạc như trước đây.

Không chỉ dừng lại ở việc tổng hợp số liệu, BCanvas ứng dụng AI và Machine Learning để “đọc” và “hiểu” dữ liệu ở nhiều khía cạnh: từ lịch sử bán hàng, hiệu quả chiến dịch marketing, chu kỳ ra mắt sản phẩm mới, đến hành vi và chiến lược của đối thủ cạnh tranh. Trên nền tảng đó, hệ thống đưa ra dự báo kinh doanh chính xác về doanh thu, đơn hàng, số lượng khách hàng – những chỉ số cốt lõi để định hướng tăng trưởng.

Điểm mạnh của BCanvas nằm ở chỗ: dự báo không chỉ dừng lại ở mức “con số”, mà còn chuyển hóa thành giải pháp vận hành cụ thể. Các mô hình AI được huấn luyện để đưa ra khuyến nghị chi tiết cho từng kịch bản:

  • Hoạch định nhân sự trực tiếp: dự đoán nhu cầu lao động theo mùa, theo địa điểm hoặc theo biến động thị trường, giúp tối ưu hóa chi phí nhân công.

  • Tối ưu dòng tiền: dự báo luồng tiền vào – ra, từ đó cảnh báo các nguy cơ thiếu hụt thanh khoản hoặc đề xuất chiến lược phân bổ nguồn vốn hợp lý.

  • Kiểm soát tồn kho: ước tính nhu cầu sản phẩm dựa trên lịch sử và xu hướng tiêu dùng, hạn chế tồn kho dư thừa hay thiếu hụt nguyên liệu.

  • Điều chỉnh chính sách giá: phân tích dữ liệu cạnh tranh, hành vi khách hàng và sức mua để gợi ý mức giá tối ưu, tăng biên lợi nhuận mà không làm giảm nhu cầu.

Một số mẫu báo cáo phục vụ quản trị: 

data rubik

data rubik

data rubik

Tham khảo tại đây:

Phần mềm BCanvas xử lý và phân tích dữ liệu kinh doanh tích hợp AI

TacaSoft,

Kho phần mềm
Công nghệ
Câu chuyện thành công
Subscribe
Thông báo cho
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments

Bài viết liên quan

youtube
Xây dựng và triển khai hệ thống Báo cáo quản trị doanh nghiệp - Trải nghiệm Demo phần mềm Power Bi

    Đăng ký tư vấn
    Nhận ngay những bài viết giá trị qua email đầu tiên
    Icon

      error: Content is protected !!
      0
      Would love your thoughts, please comment.x