Các phương pháp dự báo trong kinh doanh hỗ trợ doanh nghiệp xác định các mục tiêu liên tục “di chuyển” trong dự báo kinh doanh. Thị trường thay đổi quá nhanh, các yếu tố kinh tế lên xuống thất thường và chỉ một biến động nhỏ cũng có thể làm thay đổi hoàn toàn những con số trong báo cáo của bạn. Bởi vậy, dự báo không chỉ đơn thuần là “tính toán dữ liệu”, đó còn là cách bạn định hình chiến lược tương lai cho doanh nghiệp mình.
Thế nhưng thực tế lại khác, theo Outreach, nhiều doanh nghiệp vẫn dựa vào dữ liệu thiếu chính xác, cảm tính cá nhân hoặc những giả định mơ hồ để xây dựng dự báo. Kết quả? Họ khó tìm ra vấn đề trong quy trình, độ tin cậy của dự báo luôn thấp và việc ra quyết định trở nên rủi ro hơn rất nhiều. Để dự báo thực sự hữu ích – đặc biệt là dự báo doanh số – bạn cần hiểu rõ mục tiêu, bối cảnh và kết quả kỳ vọng, rồi mới chọn phương pháp phù hợp.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi qua các phương pháp dự báo trong kinh doanh đã được kiểm chứng, giúp bạn đưa ra các dự đoán chính xác và tự tin hơn. Bắt đầu nhé!
Hiểu các phương pháp dự báo trong kinh doanh khác nhau
Theo khảo sát của PwC, có tới 92% CFO thừa nhận rằng độ chính xác của dự báo vẫn là một bài toán khó. Thậm chí 46% xem đây là thách thức “đau đầu” nhất. Không có gì lạ khi 28% doanh nghiệp đã đưa AI vào quy trình dự báo và 39% khác dự định triển khai trong 12 tháng tới. Cuộc chơi dự báo đang thay đổi rất nhanh.
Sự thật là các phương pháp dự báo trong kinh doanh thành công hay thất bại phụ thuộc vào việc bạn có kết hợp đúng phương pháp với ba yếu tố cốt lõi hay không: dữ liệu bạn đang có, mức độ biến động của thị trường và khung thời gian bạn lập kế hoạch – tuần tới hay cả năm tới. Hãy tạm quên lý thuyết xa xôi, dây là checklist 2 phương pháp thực tế nhất, đã được nhiều doanh nghiệp thử – sai – tối ưu, vì… đoán mò không bao giờ là một chiến lược bền vững.
Khi dữ liệu còn hạn chế, trực giác và chuyên môn của con người chính là “ngọn đèn pin” soi đường cho doanh nghiệp. Các phương pháp dự báo trong kinh doanh định tính dựa trên góc nhìn, kinh nghiệm và phán đoán của những người am hiểu thị trường. Đôi khi chính điều này tạo nên những dự báo có giá trị nhất.
Hãy hình dung bạn tập hợp những “bộ não” kỳ cựu nhất của công ty, từ bán hàng – marketing – tài chính đến vận hành, trong một phòng họp. Mỗi người mang theo một góc nhìn, một kinh nghiệm, một “lát cắt” của thị trường. Khi ghép những lát cắt đó lại, bạn có một bức tranh dự báo không chỉ hợp lý mà còn rất thực tế.
Quy trình triển khai Delphin trong các phương pháp dự báo trong kinh doanh
Nếu hội đồng chuyên gia là một cuộc trò chuyện trực diện thì các phương pháp dự báo trong kinh doanh Delphi giống như phiên bản “tinh chỉnh có hệ thống”. Các chuyên gia sẽ đưa ra dự báo ẩn danh, một người điều phối tổng hợp kết quả và gửi lại cho mọi người để đánh giá lần 2. Quy trình này lặp lại vài vòng cho đến khi xuất hiện một mức đồng thuận đáng tin cậy. Ẩn danh giúp giảm bớt ảnh hưởng của những người “nói to”, để tất cả ý kiến đều được đánh giá công bằng.
Không ai hiểu khách hàng bằng chính đội bán hàng. Các phương pháp dự báo trong kinh doanh này bắt đầu từ từng nhân viên bán hàng tự dự báo số deal họ tin rằng sẽ chốt được. Sau đó, quản lý bán hàng tổng hợp lại để tạo nên bức tranh toàn cảnh. Đây là cách lấy dữ liệu “từ chiến hào” – khách quan, thực tế và bám sát thị trường nhất.
Thay vì dự đoán khách hàng nghĩ gì, đôi khi cách nhanh nhất là… hỏi thẳng. Các phương pháp dự báo trong kinh doanh này sử dụng khảo sát, phỏng vấn nhóm hoặc phân tích thị trường để hiểu nhu cầu tiềm năng, ý định mua và hành vi sắp tới của người tiêu dùng.
Khi sản phẩm hoàn toàn mới chưa có dữ liệu, bạn có thể nhìn lại những sản phẩm tương tự từng được ra mắt trước đó. Không phải sao chép, mà là “học hỏi đường cong tăng trưởng” của chúng để dự đoán cho sản phẩm mới. Điều quan trọng trong các phương pháp dự báo trong kinh doanh này là tìm đúng sự tương đồng – càng sát, càng có giá trị.
Chia sẻ từ Dennis Horne, chuyên gia môi giới tài chính thương mại tại Equipmac Finance and Leasing: “Khi áp dụng các phương pháp dự báo định tính, thứ quan trọng nhất không nằm ở mô hình mà ở cách bạn hiểu khách hàng của mình. Doanh nghiệp cần đánh giá thật kỹ chất lượng quản lý, thói quen thanh toán và cả mức độ ổn định của nhóm khách hàng chủ chốt. Đây chính là những tín hiệu “mềm” nhưng lại cực kỳ hữu ích giúp bản dự báo phản ánh đúng thực tế và giảm rủi ro trong quá trình ra quyết định.”
Nếu doanh nghiệp của bạn đang sở hữu dữ liệu thì đây chính là các phương pháp dự báo trong kinh doanh giúp bạn “biến số thành insight”, mang lại góc nhìn khách quan hơn thay vì chỉ dựa vào cảm giác.
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh này là cách đơn giản nhất để bắt đầu, lấy những gì đã xảy ra trong quá khứ và giả định rằng nó sẽ tiếp tục lặp lại. Ví dụ, doanh số tháng sau ≈ doanh số tháng trước. Hoặc doanh số quý này ≈ quý này năm ngoái.
Khi bạn đã có vài năm dữ liệu, các phương pháp dự báo trong kinh doanh phân tích chuỗi thời gian là bước nâng cấp so với dự báo lịch sử. Chuỗi thời gian giúp bạn “soi” dữ liệu theo 3 yếu tố lớn:
Một số kỹ thuật phổ biến: Moving Average, Exponential Smoothing đến những mô hình phức tạp hơn như ARIMA.
Đây là lúc dự báo trở nên “thông minh”. Hồi quy cho phép bạn xem doanh số của mình phụ thuộc vào yếu tố nào: Chi tiêu quảng cáo? Giá đối thủ? Lưu lượng website? Hay tăng trưởng GDP? Nó không chỉ trả lời “doanh số sẽ là bao nhiêu?” mà còn giúp bạn hiểu “vì sao doanh số lại như vậy?”.
Đây là các phương pháp dự báo trong kinh doanh “tương lai hóa” dữ liệu bán hàng. Bạn nhìn vào toàn bộ các cơ hội trong CRM, mỗi giai đoạn được gán một xác suất chốt. Giá trị dự báo = Giá trị deal × Xác suất giai đoạn. Kết quả, một bản dự báo mang tính thực tế cao dựa chính vào hoạt động bán hàng hiện tại.
Mỗi doanh nghiệp đều có câu chuyện quen thuộc: “Từ lúc khách nói xin chào đến lúc ký hợp đồng mất bao lâu?” Nếu bạn biết con số trung bình này, bạn có thể dự báo khi nào những cơ hội hiện tại sẽ chốt – tùy vào việc chúng đã ở trong pipeline bao lâu.
Nếu doanh số của bạn phụ thuộc mạnh vào hoạt động marketing và tạo lead thì các phương pháp dự báo trong kinh doanh này là đáng dùng nhất. Nó dựa vào số lượng lead tạo ra, chất lượng lead, tỷ lệ chuyển đổi lịch sử và giá trị trung bình mỗi giao dịch từ từng nguồn lead. Từ đó, bạn “kéo thẳng” pipeline marketing sang dự báo doanh thu.
Phân tích chuỗi thời gian luôn là “vũ khí” mạnh khi doanh nghiệp có đủ dữ liệu lịch sử. Bằng cách quan sát những mô hình lặp lại và xu hướng theo thời gian, bạn có thể dự đoán hiệu suất tương lai một cách có cơ sở hơn thay vì chỉ dựa vào cảm tính. Đây cũng là nền tảng giúp doanh nghiệp dự báo doanh thu bằng excel và lập kế hoạch tồn kho chính xác hơn.
Điều quan trọng là phải chọn đúng các phương pháp dự báo trong kinh doanh – tùy vào độ dài dữ liệu, mức độ biến động của ngành và giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Và hãy nhớ, dự báo không phải thứ làm một lần rồi bỏ đó. Theo CCMonet, những doanh nghiệp chủ động cập nhật dự báo 2 lần mỗi năm thường có khả năng đạt mục tiêu tài chính cao hơn khoảng 25%. Con số này cho thấy dự báo không chỉ là con số, mà là “đòn bẩy” tạo sự ổn định.
“Dự báo hiệu quả không phải là đoán trước tương lai mà là giảm thiểu những điều bất ngờ.”
Chuyên gia môi giới tài chính thương mại tại Equipmac Finance and Leasing – Dennis cũng nhấn mạnh rằng: “Bất kể bạn chọn các phương pháp dự báo trong kinh doanh nào, hãy luôn gắn nó với tư duy quản lý rủi ro. Nghĩa là doanh nghiệp cần nhận diện rõ những yếu tố ổn định, có thể dự đoán được, đồng thời chuẩn bị sẵn phương án cho những biến động của thị trường hoặc nền kinh tế. Đó chính là tinh thần mà Donald Rumsfeld từng mô tả: những điều đã biết và những điều chưa biết.”
Sử dụng time series data để theo dõi số lượng user truy cập
Đôi khi, các phương pháp dự báo trong kinh doanh thông minh nhất không phải là chỉ dựa vào số liệu hay chỉ dựa vào trực giác con người mà là sự kết hợp cả hai. Ví dụ, bạn có thể:
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh là bản đồ giúp doanh nghiệp đi đúng hướng, đưa ra các quyết định tài chính thông minh và giữ vững nhịp tăng trưởng. Nhưng làm sao để bắt đầu? Bí quyết nằm ở việc chọn đúng chỉ số quan trọng và tận dụng dữ liệu từ quá khứ. Khi hiểu rõ bức tranh tổng thể, bạn sẽ dễ dàng dự đoán xu hướng và đưa ra quyết định sáng suốt cho tương lai của công ty.
Bước đầu tiên để thực hiện các phương pháp dự báo trong kinh doanh là xác định những số liệu kinh doanh thực sự ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Thông thường, doanh thu, chi phí, dòng tiền, số liệu bán hàng hay chi phí thu hút khách hàng là những chỉ số then chốt. Theo dõi các chỉ số này không chỉ giúp bạn biết hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp mà còn cung cấp thông tin giá trị cho báo cáo tài chính và các quyết định chiến lược.
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh chính xác luôn bắt đầu từ dữ liệu tốt. Hãy tổng hợp thông tin từ các hồ sơ tài chính trước đây: bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo lưu chuyển tiền tệ… Nếu bạn là doanh nghiệp mới có thể tham khảo tiêu chuẩn ngành, xu hướng thị trường và yếu tố thời vụ để đưa ra dự đoán hợp lý. Quan trọng nhất là cập nhật dữ liệu đều đặn, theo dõi chỉ số một cách liên tục để dự báo luôn sát với thực tế.
BCANVAS là giải pháp giúp doanh nghiệp kết nối, tập trung và xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn như Excel, Google Sheet, phần mềm kế toán, CRM,… về một nền tảng duy nhất. Nhờ ứng dụng AI, hệ thống không chỉ làm sạch, chuẩn hóa và chuyển đổi dữ liệu mà còn tự động tổng hợp và tạo các báo cáo quản trị thông minh.
Với BCANVAS, doanh nghiệp có thể xây dựng KPI Map để theo dõi các chỉ số quan trọng, từ đó tạo các Dashboard trực quan phản ánh hiệu quả hoạt động theo thời gian thực. Không chỉ nhìn thấy con số, các nhà quản lý còn có thể phân tích nguyên nhân – kết quả giữa các biến số, dự đoán xu hướng kinh doanh và nắm bắt cơ hội trước đối thủ. Tất cả những tính năng này giúp BCANVAS trở thành công cụ hỗ trợ dự báo kinh doanh hiệu quả, biến dữ liệu thô thành tri thức chiến lược, giúp doanh nghiệp đi trước một bước trên thị trường.
Phần mềm BCanvas xử lý và phân tích dữ liệu kinh doanh tích hợp AI
Đăng ký trải nghiệm BCanvas ngay hôm nay dành riêng cho mô hình kinh doanh của bạn!
Nhận tư vấn toàn bộ tính năng phần mềm được thiết kế riêng cho doanh nghiệp bạn với sự tư vấn, đồng hành từ đội ngũ chuyên gia chuyên môn sâu.
Công cụ Bcanvas giúp các phương pháp dự báo trong kinh doanh như thế nào?
Chia sẻ từ Octet: “Nhìn chung, 80% doanh thu thường đến từ chỉ 20% khách hàng của bạn. Còn lại 80% khách hàng tiềm năng có thể mang lại cơ hội tăng trưởng, nhưng việc biến họ thành khách hàng bền vững lại không hề đơn giản. Vì vậy, với nhóm khách hàng tiềm năng này, điều quan trọng là phải đánh giá sức mạnh của các mối quan hệ hiện có và xem liệu chúng có thực sự giúp doanh nghiệp duy trì hoặc tăng doanh thu trong tương lai hay không.”
Khi biết được xu hướng và dữ liệu thị trường, bạn sẽ đưa ra quyết định thông minh hơn, chuẩn xác hơn, đồng thời nắm bắt cơ hội trước đối thủ. Cùng triển khai các phương pháp dự báo trong kinh doanh như sau:
Một trong những lợi ích lớn nhất của các phương pháp dự báo trong kinh doanh là giúp bạn đặt ra các mục tiêu khả thi. Thay vì dựa vào cảm tính hay mong muốn, hãy phân tích dữ liệu và xu hướng thị trường để dự đoán kết quả trong tương lai. Khi đó, mục tiêu của bạn không chỉ có tính tham vọng mà còn dựa trên thực tế và khả năng đạt được. Dự báo chiến lược còn giúp bạn lập kế hoạch tăng trưởng, quản lý nguồn lực hiệu quả, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng cho những thách thức tiềm ẩn trên thị trường.
Việc theo dõi hiệu suất định kỳ là chìa khóa để triển khai các phương pháp dự báo trong kinh doanh thành công. So sánh kết quả thực tế với dự báo sẽ giúp bạn nhìn thấy bức tranh tổng thể: lĩnh vực nào đang đi đúng hướng, đâu cần cải thiện. Khi thị trường thay đổi, bạn có thể linh hoạt điều chỉnh chiến lược, đồng thời ăn mừng những thành công và khích lệ đội ngũ.
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh là một quá trình liên tục, đòi hỏi bạn cập nhật dữ liệu và thông tin mới để chiến lược luôn năng động và phản ứng kịp thời với những biến động của thị trường.
Như Peter Drucker từng nói: “Cách tốt nhất để dự đoán tương lai là tạo ra nó.” Thực sự, dự báo trong lập kế hoạch định vị doanh nghiệp hướng tới thành công lâu dài, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng bền vững trong ngành.
Ví dụ thực tế về dự báo trong kinh doanh thành công
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh chính xác không chỉ là những con số khô khan – chúng thực sự có thể thay đổi cách vận hành và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Hãy cùng điểm qua hai câu chuyện thành công minh họa sức mạnh của dự đoán thông minh trong các ngành khác nhau.
Một nhà bán lẻ quần áo lớn từng gặp phải vấn đề tồn kho nghiêm trọng trong mùa cao điểm. Thay vì dựa vào trực giác hay kinh nghiệm, họ quyết định thử sức với các phương pháp dự báo trong kinh doanh đa biến – kết hợp dữ liệu bán hàng quá khứ, dự đoán thời tiết và xu hướng thị trường.
Kết quả thật bất ngờ khi áp dụng các phương pháp dự báo trong kinh doanh: Doanh số tăng đến 20%, trong khi lượng hàng tồn kho giảm 15%. Nhờ phân tích lịch sử bán hàng, đánh giá xu hướng theo mùa và so sánh với thị trường, công ty có thể dự đoán chính xác nhu cầu của khách hàng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao trải nghiệm mua sắm.
Một công ty hỗ trợ kỹ thuật từng vật lộn với việc điều phối nhân sự trong những thời điểm cao điểm. Họ áp dụng các phương pháp dự báo trong kinh doanh đường ống để ước tính khối lượng cuộc gọi và nhu cầu khách hàng dự kiến, dựa trên các yếu tố như độ tuổi cơ hội và giai đoạn giao dịch.
Kết quả không thể tuyệt vời hơn: Thời gian phản hồi cải thiện 30%, điểm hài lòng của khách hàng tăng 25%, đồng thời chi phí làm thêm giờ giảm 18%. Bằng cách điều chỉnh nhân sự theo nhu cầu thực tế, công ty vừa nâng cao hiệu quả vận hành vừa cải thiện chất lượng dịch vụ.
Những câu chuyện này minh chứng rằng dự báo chính xác có thể tạo ra khác biệt thực sự. Ngay cả các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm cũng có thể dự đoán sai xu hướng thị trường – như American Express từng ghi nhận – vì thế việc ứng dụng các phương pháp dự báo trong kinh doanh mạnh mẽ là điều cần thiết trong môi trường kinh doanh năng động ngày nay. Khi dự đoán tốt, doanh nghiệp vừa có thể tối ưu hóa hoạt động vừa nâng cao trải nghiệm khách hàng và gia tăng lợi nhuận.
Các phương pháp dự báo trong kinh doanh là một công việc quan trọng không thể bỏ qua, nhưng nhiều nhà quản lý lại thường “vắng mặt” ở đây. Điều này đặc biệt đúng với các doanh nghiệp nhỏ, nơi mà những áp lực từ hoạt động kinh doanh hàng ngày đôi khi khiến chủ doanh nghiệp cảm thấy kiệt sức. Tuy nhiên, việc dành thời gian để dự đoán tương lai lại mang đến lợi ích to lớn. Nó giúp các nhà quản lý và chủ doanh nghiệp đưa ra những quyết định thông minh, đồng thời đi trước một bước để nắm bắt cơ hội tốt nhất cho doanh nghiệp.
